วิหารปูนและวิหารไม้หลังล่าสุดของวัดต้าม่อน บ้านต้าม่อน ต.เวียงต้า อ.ลอง จ.แพร่ ห่างจากตัวเมืองแพร่ราว 40 กิโลเมตร จุดเริ่มต้นของเรื่องราวประวัติศาสตร์หลายอย่างของเมืองแพร่ ทั้งภาพวาดสีฝุ่นบนผนังไม้สักทองทั้งหลังของจิตรกรรมเวียงต้า มีเรื่องราวต่างๆที่ถ่ายทอดของภาพวาดหลายอย่าง ที่มีเรื่องราวผูกพันธ์กันอันเชื่อมต่อจากวัดภูมินทร์ จ.น่าน เนื่องจากใช้ช่างวาดชุดเดียวกัน ปัจจุบันคงเหลือเพียงแต่เค้าโครงและร่องรอยแห่งอดีตเท่านั้น ว่ากันว่าในอดีต ที่นี่เป็นแหล่งไม้สักที่ดีที่สุดในโลก ที่นี่เป็นแหล่งกำเนิดของนิยายรักอมตะของ เจ้าฮ้อยหลวงและเจ้าคำป้อ เจ้าหญิงแห่งเมืองน่าน ผู้สร้างตำนานจิตรกรรมเวียงต้า ที่นี่เป็นแหล่งกำเนิดของชาดกเจ้าก๋ำกาดำ รวมถึง ภาพวาด อินายสีเว่ย หรือภาพโมนาลิซ่าเมืองไทย อันลือเลื่องทั่วดินแดนล้านนา สิ่งที่น่าสนใจของเวียงต้าไม่ได้แต่จิตรกรรมเวียงต้าเท่านั้น ที่นี่ยังมีเรื่องราวที่น่าสนใจของประวัติศาสตร์ของเมืองแพร่ นั่้นคือขบวนการเสรีไทยในจังหวัดแพร่ และทั้งยังมีเรื่องราวของทหารญี่ปุ่นและสุสานทหารญี่ปุ่น อยู่ที่นี่อีกด้วยนับได้ว่าเวียงต้า น่าจะสามารถพัฒนาให้เป็นแหล่งเรียนรู้ทางด้านประวัติศาสตร์และประวัติศิลป์ได้เป็นอย่างดีในอนาคต
แหล่งที่มา คนสร้างศิลป์เมืองแพร่